อุปกรณ์ประคองแขนและไหล่ เป็นอุปกรณ์หนึ่งที่ใช้บรรเทาความเจ็บปวดของหัวไหล่และแขนจากการบาดเจ็บ ซึ่งเป็นวิธีหนึ่งในการป้องกัน การเคลื่อนหลุดของข้อไหล่ซึ่ง เป็นอุปกรณ์ที่ช่วยพยุงหัวกระดูกต้นแขนให้อยู่ในตําแหน่งที่เหมาะสม เพื่อทดแทนแรงดึงของกล้ามเนื้อ ช่วยลดอาการปวดบวม ลดการอักเสบ ประคองแขนสำหรับคนที่เข้าเฝือก ช่วยป้องกันกระดูกเบี้ยวผิดรูป ช่วยฟื้นฟูกระดูกที่หักให้ต่อกันเร็วขึ้น และลดความเสี่ยงที่จะทำให้พิการถาวร จุดประสงค์หลักของอุปกรณ์นี้คือการป้องกันข้อไหล่เคลื่อนหลุดออกจากเบ้า เนื่องจากในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองจะมีอาการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อ รวมถึงกล้ามเนื้อรอบข้อไหล่ ในช่วงแรกของโรคหลอดเลือดสมองอาการข้อไหล่หลุดจะยังไม่เกิดขึ้น แต่เมื่อเวลาผ่านไปน้ำหนักของแขนถูกทิ้งไปตามแรงโน้มถ่วง กล้ามเนื้ออ่อนแรงและฝ่อลีบลงไปเรื่อย ๆ ส่งผลให้กล้ามเนื้อรอบข้อไหไม่สามารถพยุงและรับน้ำหนักของข้อไหล่ไว้ได้ จึงทำให้ช่องว่างของเบ้าไหล่และหัวไหล่ห่างกัน และอาจถึงขั้นข้อไหล่เคลื่อนได้หากไม่ป้องกันตั้งแต่ต้น
จะทำให้เกิดข้อไหล่เคลื่อนออกจากเบ้าหรือที่เรียกว่า Shoulder subluxation ซึ่งเป็นสาเหตุที่อาจทำให้เกิดอาการเจ็บข้อไหล่ในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง อีกสาเหตุหนึ่งเกิดจากการที่กล้ามเนื้อ เส็นเอ็นรอบ ๆ ข้อไหล่ถูกยืดออกจากน้ำหนักแขนและแรงโน้มถ่วงของโลกทำให้เนื้อเยื่อรอบ ๆ เกิดการบาดเจ็บและเกิดการอักเสบซ้ำ ๆ ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้ผู้ป่วยเจ็บไหล่ นำไปสู่อาการไหล่ติดในอนาคต ดังนั้นการใช้อุปกรณ์พยุงไหล่ช่วยป้องกันได้ทั้ง 2 สาเหตุที่ก่อให้เกิดอาการปวดไหล่ของผู้ป่วยได้ในอนาคต เป็นอีกเหตุผลหนึ่งว่าทำไมอุปกรณ์พยุงข้อไหล่ จึงมีความสำคัญต่อผู้ป้วยโรคหลอดเลือดสมอง อุปกรณ์พยุงข้อไหล่ มีหลายรูปแบบซึ้งสามารถเลือกใช้ได้ทั้งหมด แต่อุปกรณ์พยุงไหล่ที่มีสายมากกว่าก็จะช่วยกระชับข้อต่อได้หลายทิศทางมากยิ่งขึ้น แต่อย่างไรก็ตามข้อแนะนำในการเลือกซื้อควรเลือกซื้อให้ขนาดพอดีกับผู้ป่วยเพื่อให้อุปกรณ์กระชับเข้ากับแขนและช่วยพยุงไหล่ได้มากที่สุด หากหลวมไปไม่กระชับแขนก็จะทำให้พยุงข้อไหล่ได้ลดลงทำให้ประสิทธิภาพของอุปกรณ์ลดลง แต่หากผู้ป่วยกำลังแขนดี กล้ามเนื้อไม่อ่อนแรงมากนัก ก็อาจไม่จำเป็นต้องใช้อุปกรณ์พยุงข้อไหล่ แต่อย่างไรก็ตามถึงอุปกรณ์จะช่วยได้แต่การออกกำลังกายก็ยังคงเป็นสิ่งสำคัญที่ต้องทำสม่ำเสมอเพื่อลดกล้ามเนื้อฝ่อลีบ ป้องกันข้อติด และกระชับข้อต่อ
ภาวะข้อไหล่หลุด คือ ภาวะที่หัวกระดูกข้อไหล่หลุดออกจากเบ้าไหล่ ซึ่งอาจจะหลุดออกทางด้านหน้า ด้านหลัง หรือหลายทิศทาง ผู้ป่วยที่ข้อไหล่หลุดจะมีอาการปวดมาก หัวไหล่ผิดรูป ขยับแขนไม่ได้ ในบางรายอาจมีอาการชาแขนจากการบาดเจ็บของเส้นประสาท คนไข้จะขยับแขนเคลื่อนไหวไม่ได้หรือลำบาก แขนจะอยู่ในท่าที่ผิดปกติ ร่วมกับอาการปวดที่รุนแรง ไม่สามารถใช้งานแขนด้านนั้ได้ และอาจเป็นอันตรายอย่างมากได้ ถ้าเกิดการหลุดขึ้นในขณะดำเนินกิจกรรมที่ต้องทำต่อเนื่อง เช่น ขับขี่ยานพาหนะหรือควบคุมเครื่องจักรกล เป็นต้น
สาเหตุของภาวะข้อไหล่หลุด ส่วนใหญ่เกิดจากอุบัติเหตุ หกล้ม หรือเล่นกีฬา เมื่อข้อไหล่ถูกกระแทกอย่างแรง หรือถูกฉุดแขนโดยแรงจะทำให้หัวกระดูกหลุดออกมานอกเบ้า หรือบางรายเกิดจากพันธุกรรมที่เส้นเอ็นและผนังหุ้มรอบข้อหลวมไปทำให้ข้อหลุดออกมาได้เช่นกัน นักกีฬาที่เล่นกีฬาปะทะ เช่น ฟุตบอล หรือกีฬาที่ต้องใช้การเคลื่อนไหวข้อไหล่สูง เช่น บาสเกตบอล ว่ายน้ำ หรือนักยิมนาสติกจะมีโอกาสข้อไหล่หลุดสูงขึ้น มักพบหลุดออกมาอยู่ทางด้านหน้าของร่างกายมากกว่าไปทางด้านหลัง
ข้อไหล่หลุดจัดเป็นหนึ่งในภาวะเร่งด่วนที่ต้องได้รับการรักษาทันที ในการปฐมพยาบาลเบื้องต้นควรพึ่งการประคบเย็น โดยใช้น้ำแข็งผสมน้ำห่อผ้ามาประคบครั้งละ 5 – 10 นาที ทุก 1 – 2 ชั่วโมง ร่วมกับการประคองข้อไหล่ให้อยู่นิ่งเพื่อลดอาการเจ็บปวดและรีบมาพบแพทย์ ภายหลังจากผู้ป่วยได้ยาระงับปวดแล้ว แพทย์จะดึงข้อให้เข้าที่ จากนั้นให้ใส่อุปกรณ์พยุงแขน โดยเฉพาะผู้ที่ข้อหลุดครั้งแรกควรให้ข้อไหล่อยู่นิ่ง ๆ ประมาณ 3 สัปดาห์ โดยช่วง 2 – 3 วันแรกใช้การประคบเย็นเพื่อช่วยลดอาการปวดได้ จากนั้นให้ทำกายภาพบำบัดและบริหารกล้ามเนื้อรอบ ๆ ข้อไหล่ เพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อรอบข้อไหล่
วิธีการเลือกขนาด
อุปกรณ์ประคองแขนและไหล่ |
S |
รอบต้นแขน24 – 28 cm. |
M |
รอบต้นแขน28 – 32 cm. |
|
L |
รอบต้นแขน32 – 36 cm. |
|
XL |
รอบต้นแขน36 – 40 cm. |
